با سلام به دوستان و خوانندگان عزیز
یکی از ابزار های مناسب برای سرمایه گذارانی که اطلاعات کمتری از بورس و مکانیسم های آن دارند صندوق سرمایه گذاری مشترک (mutual fund) است.
منابع و مصارف صندوق ها:
منابع صندوق های سرمایه گذاری پول هایی است که سرمایه گذاران در مرحله پذیره نویسی و یا بعد از آن به متولیان صندوق ها می سپارند تا مدیران صندوق بتوانند در سهام، اوراق مشارکت و سایر دارایی ها مطابق با اساسنامه هر صندوق حسب مورد سرمایه گذاری نمایند.
سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار(2)
مجتبی کلانتر*
آشنایی کلی:
سازمان بورس اوراق بهادار متشکل از شرکت بورس اوراق بهادار تهران، شرکت بورس کالای ایران، شرکت فرابورس ایران و شرکت بورس انرژی می باشد. در این نوشتار ما می خواهیم به آموزش سرمایه گذاری در شرکت بورس اوراق بهادار تهران و شرکت فرابورس ایران بپردازیم و شما را با ساز و کار معاملات در این دو شرکت آشنا کنیم. در نوشتار قبلی پیش شرط های لازم جهت ورود به بازار سرمایه تبیین گردید. و در این نوشتا ابتدا راجع به مکانیسم خرید و فروش در بورس بحث خواهد شد و در ادامه به روش های انتخاب صنایع و سهام شرکت ها خواهیم پرداخت.
مکانیسم خرید و فروش در بورس:
معاملات بورس توسط ایستگاه های معاملاتی وابسته به شرکت های کارگزاری در سراسر کشورتوسط معامله گران انجام خواهد شد و این معاملات همه روزه (از شنبه تا چهارشنبه) بجز روزهای تعطیل و درساعات معاملات (از ساعت 9 الی 12 قبل از ظهر) قابل انجام است. هر سرمایه گذار پس از انتخاب سهم مورد نظر خود می تواند سفارش(Order) خرید خود را به یکی از معامله گران ارائه نماید(با توجه به اینکه بورس اوراق بهادار پیشرو در ارائه خدمات اینترنتی است شما می توانید با مراجعه به کارگزار خود اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب نمایید). توجه داشته باشید که سهام هر شرکت پذیرفته شده در شرکت بورس اوراق بهادار تهران در هر روز می تواند از مثبت تا منفی 4 درصد قیمت پایانی روز قبل نوسان داشته باشد لازم به ذکر است که دامنه نوسانات در شرکت فرابورس ایران در هر روز 5 درصد می باشد یعنی مثلا شرکت معدنی و صنعتی گل گهر پذیرفته شده در شرکت بورس اوراق بهادار تهران در روز تهیه گزارش از 7.261 ریال تا 7.865 ریال قابلیت نوسان داشته است. یعنی ممکن است شما در ساعت 9:30 دقیقه صبح به کارگزاری A مراجعه نمایید و درخواست خرید دهید و کارگزار برای شما، هرسهم شرکت مذکور را به قیمت 7.762 ریال خریداری نماید و دوست شما در ساعت 11:15 صبح به کارگزاری B مراجعه و درخواست خرید دهد و کارگزار B هر سهم گل گهر را به قیمت 7.325 ریال خریداری نماید و یا برعکس. بنا براین با توجه به اینکه قیمت ها هر لحظه در نوسان است، قیمت خریداری شده قیمت همان لحظه خواهد بود. در مکانیسم خرید و فروش ما دو نوع قیمت داریم یکی قیمت آخرین معامله که در حقیقت به ما می گوید آخرین معامله صورت گرفته در آن روز با چه قیمتی بوده است، و دیگری قیمت پایانی است که دارای اهمیت بیشتری است و برابر است با میانگین وزنی قیمت در یک روز، بنابراین قیمت پایانی هر روز ملاکی است برای تعیین بازه قیمتی روز بعد.
روش های انتخاب صنایع و سهام شرکت ها:
اولین هدف هر سرمایه گذار حفظ ارزش پول و کسب سود است. لذا افزایش اطلاعات و آگاهی ها می تواند احتمال موفقیت در جهت هدف مورد نظر را ارتقاء دهد. ما ابتدا باید صنایع مختلف در بورس را شناسایی کنیم و با توجه به وضعیت اقتصاد جهانی و داخلی، بهترین صنعت موجود در بورس اوراق بهادار را انتخاب کنیم و سپس از میان آن صنعت یک شرکت را برای سرمایه گذاری انتخاب کنیم. یک قاعده در بازارهای مالی هست که به ما می گوید تخم مرغ هایتان را در یک سبد نریزید یعنی سرمایه گذاران به جای سرمایه گذاری در یک سهم، در چندین سهم سرمایه گذاری کنند البته توجه داشته باشید که سرمایه گذاران حرفه ای هرگز به این نحو عمل نمی کنند اما برای ما که سرمایه گذار مبتدی هستیم شیوه مناسبی است. بنابراین اگر شما می خواهید با 1 میلیون تومان آغاز کنید حداقل سهام دو شرکت از دو صنعت متفاوت را خریداری نمایید. شاید بپرسید اقتصاد جهانی چه ارتباطی با بازار بورس ایران دارد؟ اگر ما نگاهی به صنایع بزرگ بورس بینداریم صنایعی همچون صنعت استخراج کانه های فلزی، صنعت محصولات شیمیایی، صنعت فلزات اساسی و ... از بزرگترین صنایع بورس هستند و قیمت محصولات تولید شده توسط این صنایع بر اساس قیمت های جهانی به فروش می رسد. و از طرفی وضعیت اقتصاد داخلی از جمله نرخ ارز بر صنایع گفته شده در بالا موثر است چرا که ارز حاصل از فروش در بازار داخلی به فروش می رسد و منجر به افزایش سود هر سهم آنها خواهد شد. البته همه چیز به همین سادگی نیست و برای یک تحلیل درست ما نیازمند شناسایی پارامترهای متعددی هستیم. برای تصمیم اینکه سهم چه شرکت هایی را خریداری کنیم نیازمند دانستن سود هر سهم شرکت (EPS)، نسبت قیمت به سود هر سهم شرکت(P/E) حجم مبنای سهم، حجم معاملات، میزان نقدشوندگی سهم و سایر پارامترها هستیم که در مطالب بعدی به آنها خواهیم پرداخت. توصیه می شود برای کسب اطلاعات بیشتر به پایگاه های www.tsetmc.com ، www.codal.ir ، www.irbourse.com ، www.irvex.ir ، www.irfarabourse.com مراجعه نمایید.
*کارشناس ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی دانشگاه تهران